Je haakwerk verkopen? Dit is wat er wel en niet mag.

Haken is je passie. Je huis loopt over en je vraagt je misschien af waar je met al die spulletjes moet blijven? Omdat iedereen zo enthousiast is, plan je op de jaarmarkt van het dorp te gaan staan met je spulletjes. maar mag dat wel? En waar moet je allemaal op letten als je jouw haakwerk wil verkopen?

We toetsten het af bij belastingtovenaar en accountant Dirk Braet. Hij vertelde ons onder meer alles over de belastingregels. En wij vertellen het hieronder graag aan jou :).

Wil je graag meer weten over hoe je je prijs kan bepalen als je je haakwerk verkoopt? Dan lees je dat hier.

Wat is auteursrecht?

Hoe werkt het auteursrecht op het haakpatroon zelf?

Het auteursrecht is bedoeld om de maker van een werk te beschermen. Dit geldt niet alleen voor boeken, maar ook voor haakpatronen.

Je kent misschien wel het copyright-teken ©? Auteursrecht is eigenlijk hetzelfde.

Het is altijd én automatisch van toepassing als aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• Het werk moet creatief zijn.
• Het werk moet origineel zijn.
• Het werk mag niet gekopieerd zijn of ontleend aan een ander werk.

De auteur heeft alle rechten over het patroon. Het zogenaamde “Copyright”. Hij bepaalt zelf of het werk publiek beschikbaar is, en of het gepubliceerd of gedrukt mag worden. Dit kan in de vorm van een boek via een uitgever, maar ook in PDF (of andere vorm) via een website. Hij of zij bepaalt ook of iets gratis of betalend wordt aangeboden. Het is zijn eigen werk, dus hij mag er mee doen wat hij wil.

Datzelfde auteursrecht blijft ook gelden op gratis of openbaar ter beschikking gestelde werken.

Het is duidelijk dat geen enkel patroon (dus ook geen gratis patroon of vertaling ervan) zonder toestemming op eender welke manier mag gereproduceerd worden.

Heb jij een gratis patroon voor jezelf vertaald en wil je het op je blog zetten? Dan mag dat dus alleen als je toestemming hebt van de originele ontwerpster. 

Wat mag wel en wat mag niet?

Volgens de letter van de wet zijn de volgende regels van kracht:

• Je mag het haakpatroon zelf niet delen, niet verkopen, niet veranderen en ook niet vertalen.
• Ook creaties mag je niet delen & niet verkopen.

Tenminste, niet zonder toestemming van de ontwerper of voorwaarden waarin ze dit uitdrukkelijk vermelden.

Mag ik dan geen foto delen van m’n werkje op Facebook?

Natuurlijk vinden ontwerpers het leuk je gehaakte creaties te zien. Die foto’s ervan mag je natuurlijk wel op je blog zetten. Zorg er wel voor, dat je je foto zo neemt dat je ze niet als basis kan gebruiken om het patroon na te maken. Doe je dat wel, dan ontneem je de ontwerper potentiëel inkomsten: het originele haakpatroon wordt dan dus niet meer aangekocht. En dan kan ’t natuurlijk wél zijn dat de ontwerper niet zo blij is met je foto.

Zet ook altijd het linkje naar de website/het patroon bij je foto, zodat duidelijk is dat de rechten van dit werk bij de auteur liggen.

In de praktijk:

De meeste (professionele) ontwerpers hebben duidelijke voorwaarden opgesteld. Voordat je werkjes op je marktje gaat verkopen, bekijk je dus best even de voorwaarden op de website van de ontwerper.

Staan er geen of twijfel je? Contacteer de ontwerper en vraag concreet toestemming voor wat je wil doen. Ik ken veel ontwerpers die het helemaal niet erg vinden als je werkjes verkoopt, maar het is wel nodig om dit even te checken. In de regel mag je dus géén haakwerk verkopen zonder toestemming.

Er is één grote uitzondering op deze regel, en dat is als je je creaties gaat verkopen ten voordele van het goede doel.

Wil je je werkjes verkopen t.v.v. “Kom op tegen Kanker” bijvoorbeeld, dan mag dit zonder dat je expliciete toestemming hebt. Wél moet je nog steeds de originele ontwerper vermelden. Dat kan eenvoudig door een kaartje bij je werk toe te voegen met daarop de gegevens van de originele ontwerper.

De definitie van “verkoop” hierboven is vooral gericht naar actief verkoop zoeken met het oog op winst. Haak je op vraag van een vriend een creatie & vraag je je kosten te vergoeden? Dat is geen probleem, zolang het een eerder uitzonderlijke vraag is. Van zodra je een webshop start, regelmatig verkoopt of verkoop promoot en actief zoekt wordt het anders. Dan zijn bovenstaande regels van kracht.

Maak je voor je vriendin een sjaal omdat ze die van jou gezien heeft en zo mooi vond, en vraag je om de kosten voor het garen terug te betalen? Dan mag dat gewoon. Zet je op je Facebook een foto met allemaal gehaakte spulletjes en prijzen erbij, dan zijn bovenstaande regels wél van kracht, en dien je toestemming te hebben van de ontwerper. 

Even op een rijtje:

Wat mag (standaard) niet?

• Patroon of creatie delen
• Patroon of creatie verkopen
• Patroon veranderen
• Patroon vertalen
• Patroon online zetten

Wat mag (normaal gezien) wel?

• Linken naar het patroon
• Foto’s van je creatie delen (als je op basis daarvan het haakwerk niet kan namaken)
• Creaties verkopen voor een goed doel
• Tegen kostprijs een haakwerk maken voor een vriend(in)

Hierbij blijft de voorwaarde van toepassing dat je de auteur/ontwerper vermeldt/tagged/linkt.

Wil je meer dan wat er mag?

Je hebt voor jezelf een gratis patroon vertaald, en wil dat graag op je eigen blog delen. Of je kreeg zoveel reactie op die leuke haarspeldjes dat je ze in een webshop wil stoppen.

Neem dan contact op met de ontwerper en stel je concrete vraag. In de meeste gevallen gaan ontwerpers hier positief op reageren. Ze zullen het ten zeerste appreciëren dat je de moeite en de tijd neemt om ze te contacteren. Het geeft hen ook de kans mensen naar jou door te sturen als ze zelf vragen krijgen naar afgewerkte producten.

Wat mag er bij Het Haakbeest?

Patronen delen mag uiteraard niet, ook niet de gratis patronen. Ook daar zit evenveel werk in, en ook al stellen we het gratis ter beschikking: we willen er wel de credits voor :). Toegang tot ons online platform mag niet gedeeld worden met anderen.

Foto’s van jouw creaties delen mag van ons altijd. Graag zelfs! We vinden het wel fijn dat je Het Haakbeest vermeldt of linkt bij je foto’s.
Verkopen van creaties op basis van onze ontwerpen mag je vrij doen, zolang je het originele patroon van Het Haakbeest vermeldt.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met accountantskantoor Dirk Braet. Deze belastingtovenaar voorziet ons van tonnen creativiteit en expertise.

Ben je van plan om je werk te verkopen? Dan lees je hier meer over hoe je je prijs goed kan zetten, en hoe je je inkomsten wettelijk in orde kan maken.