Amigurumi, 編みぐるみ oftewel: knuffels haken. Wat is het precies, en waar komt dat nu vandaan?
De letterlijke vertaling
Het haken van amigurumi is overgewaaid vanuit Japan. Het woord “amigurumi” betekent zoveel als “gehaakte opgevulde knuffel”.
Het is een samenstelling van 2 Japanse woorden:
Amigurumi betekent letterlijk: 編み ami: gehaakt of gebreid. En 包み kurumi: “wrapping”
Breien is in het Japans 編み物 amimono, en haken is がぎ針編み kagibariami. Die laatste heeft wel iets grappigs dat verwijst naar het breien, je zegt namelijk letterlijk ‘haak naald breien’. Amigurumi kunnen dus ook gebreid zijn, hoewel je ze meestal gehaakt ziet.
Het tweede deel, dat “wrapping” betekent, is wat moeilijker te begrijpen. Je zou kunnen zeggen dat als iets ingepakt is, er dus ook iets in zit: vulling! Het deel wordt ook gebruikt in het Japanse 縫い包み nuigurumi , wat “stuffed doll” betekent.
Wat zijn amigurumi dan?
In Japan heerst een trend die “kawaii” wordt genoemd. Kawaii staat voor schattig, en kwam op in de jaren ’70, als rebellie tegen de Japanse cultuur. Deze cuteness overload werd al gauw overgenomen in de kunstwereld, en zo werd Kawaii een begrip.
De “traditionele” amigurumi kun je hier ook onder brengen, en maken deel uit van deze cultuur. Ze werden voornamelijk gemaakt omwille van hun schattigheid en hebben niet echt een bepaald doel. Die schattigheid uit zich vaak in de vorm van een te groot hoofd (vaak met grote ogen) op een klein cilindervormig lijf met te kleine ledematen.
Denk maar aan Hello Kitty.
Omdat ze zo schattig zijn, lenen ze zich vaak erg goed als baby- en kinderspeelgoed.
Een schattige pompoen met oogjes: het perfecte voorbeeld voor een typische “Kawaii”.
En de techniek?
In gehaakte amigurumi wordt gebruik gemaakt van gehaakte vasten. In moderne amigurumi wordt meestal spiraalsgewijs gehaakt. In Japanse patronen vind je vaak nog ontwerpen terug waar een toer steeds gesloten wordt met een halve vaste.
Typisch is dat er een kleinere naald wordt gebruikt dan aangegeven op het garen. Amigurumi’s bestaan uit verschillende delen (bijvoorbeeld de ledematen) die later aan elkaar worden gezet, en worden meestal opgevuld met polyester vulling (maar ander materiaal kan ook).
Ogen worden erop geborduurd, mee ontworpen, of er wordt gebruik gemaakt van veiligheidsoogjes.
Amigurumi in Europa
De amigurumi trend waaide van Japan over naar onze contreien. Al sinds het begin van het nieuwe millenium zie je ze steeds meer verschijnen. Nu zijn ze niet meer weg te denken uit de haakwereld.
Tegenwoordig zie je tal van haakwerk die dezelfde technieken gebruiken als de originele , Japanse amigurumi. Daar waar de Japanse modellen in “Kawaii” stijl vaak heel eenvoudige vormen hebben, worden ze in Europa steeds complexer.
Het Haakbeest bouwt zelfs aan een heuse dierentuin van gehaakte knuffels! Of je het nu een “ami”, “amigurumi” of “gehaakte knuffel” noemt: het (haak) plezier is er niet minder om.
En wat je zeker over mag nemen van de Japanners: ze hoeven geen bepaald doel te hebben ;).
Wil jij ook leren amigurumi maken? Download dan snel deze startgids en ga aan de slag!
Liliane Michiels
op 24 Nov 2021